Voel je je vaak moe, duizelig of futloos – maar krijg je te horen dat je bloedwaarden “normaal” zijn? Dan is het tijd om kennis te maken met ferritine: de ijzervoorraad van je lichaam en een vergeten sleutel naar meer energie, hormoonbalans en welzijn.

Wat is ferritine?

Ferritine is een eiwit dat ijzer opslaat in je lichaam. Waar een standaard bloedonderzoek vaak alleen kijkt naar Hb (hemoglobine), vertelt ferritine je hoeveel ijzer je in reserve hebt. Zie het als een voorraadschuur die jouw energieniveau, hersenfunctie en hormoonhuishouding ondersteunt.

Zonder voldoende ferritine is er te weinig ijzer beschikbaar voor essentiële processen – zelfs al lijkt je Hb ‘binnen de norm’. Dat kan leiden tot vermoeidheid, brain fog, duizeligheid, haaruitval of een ‘vlak’ gevoel. Vooral bij vrouwen komt dit vaak voor, zónder dat het wordt opgemerkt.

Waarom is ferritine zo belangrijk voor vrouwen?

Veel vrouwen lopen jarenlang rond met vage klachten – vermoeidheid, brain fog, kortademigheid, prikkelbaarheid – zonder ooit te horen dat hun ferritine misschien te laag is. Terwijl het juist voor vrouwen zó belangrijk is om voldoende ijzervoorraad te hebben. Niet alleen omdat we maandelijks bloed verliezen, maar ook omdat ijzer een fundamentele rol speelt in onze hormonale gezondheid, hersenwerking en energiestofwisseling.

Toch blijft ferritine in veel huisartsenpraktijken onderbelicht. En dat is zonde, want de vrouwelijke levensfase kent unieke momenten van verhoogde ijzerbehoefte. Denk aan zwangerschap, de postpartumperiode, borstvoeding of een hormonale disbalans. Al deze fases vragen om extra aandacht voor je ijzerreserves.

Vrouwen hebben een grotere kans op een lage ferritinewaarde door:

• Menstruatie – elke maand verlies je bloed (en dus ijzer)
• Zwangerschap en borstvoeding – je lichaam heeft meer ijzer nodig voor jou én je baby
• IJzer is essentieel voor – hormonen, schildklier, hersenwerking en energieproductie

En tóch hoor je er bijna niemand over…

Ferritine wordt zelden standaard getest. Veel vrouwen krijgen te horen dat hun bloedwaarden “goed” zijn, terwijl ze zich duidelijk niet goed voelen. De ervaring leert: jouw klachten liegen niet. Door als vrouw je ferritine serieus te nemen, geef je jezelf een fundament van kracht, energie en een sterk fundament voor die belangrijke momenten in je leven zoals een zwangerschap.

Veelvoorkomende ervaringen bij een laag ferritinegehalte

Een tekort aan ferritine komt niet altijd meteen boven water als je Hb waardes ‘normaal’ zijn. Maar je kunt het wel voelen in je lijf. Je voelt dat er iets niet klopt. Je bent moe, hebt weinig energie, je stemming is vlak, en simpele dingen voelen zwaarder dan normaal. En toch… alles lijkt “in orde” volgens de huisarts. Juist deze mismatch tussen wat je voelt en wat er wordt gemeten, maakt ferritine zo’n belangrijk – maar vaak gemist – puzzelstukje.

Mogelijke ervaringen die wij hebben gehoord en zelf meegemaakt, zijn:

• Vermoeid wakker worden, zelfs na een goede nachtrust
• Duizeligheid, vooral bij opstaan
• Lage bloeddruk of hartkloppingen
• Hoofdpijn en concentratieproblemen (brain fog)
• Geen energie voor inspanning
• Neerslachtige of vlakke stemming
• Haaruitval en een bleke huid

Herkenbaar?

Dan is het heel goed mogelijk dat ferritine een rol speelt in hoe jij je voelt. Zeker als je in een fase zit van hormonale veranderingen, postpartum herstel, veel stress of intensieve menstruaties. Jij kent je lichaam het beste. Als je dit lijstje herkent, laat het dan niet wegwuiven – jouw ervaring is waardevol en verdient het om serieus genomen te worden. Misschien is dit precies het inzicht dat je nodig had om je volgende stap te zetten.

Maar ik eet toch gezond? Hoe kan mijn ferritine dan toch dalen?

Een ijzerrijk dieet of supplement garandeert helaas niet dat je ferritine op peil blijft. Mogelijke oorzaken van een tekort zijn:

• Zwangerschap (je bloedvolume stijgt met wel 50%) of postpartum herstel
• Hevige menstruaties (meer dan 80 ml bloedverlies)
• Slechte opname in de darmen door bijv. coeliakie, lactose intolerantie, ontstekingen of darmproblemen
• Hepcidine: een hormoon dat ijzeropname remt bij stress, ontsteking, leverbelasting of hormonale disbalans zoals oestrogeendominantie
• Onjuiste timing van voeding of supplementen: ijzer bindt slecht met koffie, thee en calcium

Je kunt dus alles ‘goed’ doen – en toch te weinig overhouden.

Waarom ferritine testen zinvol is

Ferritine wordt zelden standaard getest, vaak wordt alleen Hb getest. Terwijl ferritine juist een helder beeld geeft van je energiereserves. Het kan enorm waardevol zijn om dit zelf aan te vragen via een laboratorium of bespreekbaar te maken met je zorgverlener.

Hoe weet je of je ferritine te laag is?

In Nederland wordt ferritine gemeten in microgram per liter (µg/L). Veel huisartsen hanteren een ondergrens van 15 µg/L, maar uit persoonlijke ervaring en uit gesprekken met onze eigen huisarts lijkt dat vrouwen zich vaak al bij waarden onder de 50 niet optimaal voelen. Officieel spreek je van een ferritinetekort (of ijzertekort) bij een waarde onder de 15 µg/L, maar in de praktijk zien we dat klachten zoals vermoeidheid, haaruitval of brain fog al veel eerder kunnen ontstaan. Een waarde tussen de 30 en 50 µg/L wordt nog regelmatig als “normaal” beschouwd, terwijl het lichaam dan al tekorten kán ervaren – zeker bij hormonale belasting, hevige menstruaties of postpartum herstel. Veel vrouwen voelen zich pas écht beter bij ferritinewaarden boven de 50, of zelfs richting de 70–100 µg/L. Laat je dus niet te snel wegsturen met een “alles is in orde” als jij voelt dat er iets niet klopt. Jouw ervaring telt.

Luisteren naar je lichaam is de eerste stap

Bij She for Life geloven we dat kennis over je lichaam je kracht geeft. Ferritine mag dan onzichtbaar zijn, maar het speelt een onmisbare rol in je gezondheid. Hoe beter jij begrijpt wat jouw lichaam nodig heeft, hoe beter je het kunt voeden – van binnen en van buiten.

Referenties:

• Thuisarts.nl – Bloedarmoede door ijzertekort
  https://www.thuisarts.nl/bloedarmoede/ik-heb-bloedarmoede
• Voedingscentrum – IJzer
  https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/ijzer.aspx
• Diagnostisch Centrum Star-shl – Ferritine waarde
  https://www.star-shl.nl/zorgverlener/labbepalingen/ferritine/
• NHG-Standaard Anemie
  https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/anemie